Ankthi nuk është thjesht një ndjenjë nervozizmi apo shqetësimi që ndodh në mendje. Ai është një gjendje që ndikon drejtpërdrejt në trupin tonë dhe mund të ketë pasoja reale në shëndetin fizik. Shumë njerëz mendojnë se stresi dhe ankthi janë thjesht “në kokë”, por në fakt trupi reagon ndaj tyre sikur të ishte përballë një rreziku real. Kjo lidhje mes ankthit dhe shëndetit fizik është e rëndësishme për t’u kuptuar, sepse na ndihmon të kujdesemi më mirë për veten si nga ana mendore, ashtu edhe nga ajo fizike.
Në një botë ku ritmi i jetës është gjithnjë e më i shpejtë, presionet e punës, problemet personale dhe mungesa e pushimit mund të rrisin nivelin e ankthit. Dhe kur ankthi bëhet i përhershëm, ai fillon të ndikojë në mënyrën si funksionon trupi ynë.
Si reagon trupi ndaj ankthit
Kur ndiejmë ankth, trupi ynë aktivizon atë që quhet “reagimi i luftës ose ikjes”. Ky është një mekanizëm mbijetese që përgatit trupin për t’u mbrojtur nga rreziku. Edhe pse sot nuk përballemi shpesh me kërcënime fizike si dikur, trupi ende reagon njësoj ndaj situatave të tensionuara si provime, intervista pune apo probleme financiare.
Ndryshimet fizike gjatë ankthit
- Rritja e rrahjeve të zemrës – zemra pompon më shpejt për të dërguar më shumë oksigjen në muskuj.
- Frymëmarrje e shpejtuar – trupi kërkon më shumë oksigjen për energji të shpejtë.
- Tendosje muskujsh – muskujt ngurtësohen për t’u përgatitur ndaj veprimit.
- Djersitje e shtuar – një mënyrë që trupi përdor për t’u ftohur gjatë tensionit.
Kur kjo gjendje zgjat për një kohë të shkurtër, zakonisht nuk ka pasoja të mëdha. Por kur ankthi bëhet kronik, këto reagime fillojnë të lodhin trupin.
Pasojat afatgjata të ankthit në shëndetin fizik
Ankthi i vazhdueshëm mund të ndikojë negativisht në disa sisteme të trupit. Këto pasoja nuk ndodhin menjëherë, por zhvillohen me kalimin e kohës.
Probleme me zemrën dhe qarkullimin e gjakut
Kur zemra pompon vazhdimisht më shpejt për shkak të ankthit, kjo mund të rrisë tensionin e gjakut. Me kalimin e kohës, kjo gjendje mund të shtojë rrezikun për sëmundje të zemrës dhe goditje në tru.
Probleme me tretjen
Stomaku dhe zorra janë shumë të ndjeshme ndaj stresit dhe ankthit. Kjo mund të shkaktojë dhimbje barku, fryrje, urth apo ndryshime në oreks. Në disa raste, mund të përkeqësohen probleme ekzistuese si gastriti apo sindroma e zorrës së irrituar.
Dobësim i sistemit imunitar
Ankthi i zgjatur mund ta bëjë trupin më të ndjeshëm ndaj infeksioneve. Kur trupi është i përfshirë vazhdimisht në gjendje “gatishmërie”, ai nuk ka mundësi të përqendrohet në mbrojtjen nga sëmundjet.
Probleme me gjumin
Pagjumësia ose gjumi i shqetësuar janë shenja të zakonshme te personat që përjetojnë ankth. Mungesa e gjumit, nga ana tjetër, përkeqëson shëndetin fizik dhe rrit më shumë ndjenjën e ankthit.
Si të menaxhoni ankthin për të mbrojtur shëndetin fizik
Lajmi i mirë është se ankthi mund të menaxhohet dhe ndikimi i tij në trup mund të zvogëlohet ndjeshëm. Kujdesi për shëndetin mendor është një hap i rëndësishëm drejt përmirësimit të shëndetit fizik.
Aktiviteti fizik i rregullt
Ushtrimet ndihmojnë në uljen e nivelit të hormoneve të stresit dhe rrisin prodhimin e endorfinave – “hormonet e lumturisë”. Ecja, noti, joga ose ushtrimet në shtëpi mund të jenë shumë të dobishme.
Teknikat e relaksimit
Frymëmarrja e thellë, meditimi dhe ushtrimet e shtrirjes (stretching) ndihmojnë trupin dhe mendjen të qetësohen. Edhe disa minuta në ditë mund të bëjnë diferencë.
Gjumë cilësor
Rutinat e rregullta të gjumit, shmangia e telefonit para fjetjes dhe një ambient i qetë mund të përmirësojnë cilësinë e gjumit.
Mbështetje emocionale
Biseda me një mik të besuar, një anëtar familjeje apo një këshilltar mund të ndihmojë në uljen e ngarkesës mendore dhe emocionale.
Ushqyerja e balancuar
Një dietë me fruta, perime, proteina të shëndetshme dhe ujë të mjaftueshëm mund të ndihmojë trupin të përballojë më mirë stresin.
Lidhja mes ankthit dhe shëndetit fizik është reale dhe e ndërlikuar. Trupi dhe mendja janë të lidhura ngushtë, dhe kur njëra pjesë është në vështirësi, tjetra ndikohet. Kujdesi për mendjen është po aq i rëndësishëm sa kujdesi për trupin. Duke njohur shenjat e ankthit dhe duke marrë hapa të thjeshtë për ta menaxhuar, ne mund të ruajmë energjinë, shëndetin dhe mirëqenien tonë afatgjatë.